Frances Haugen là một cựu quản lý cấp cao tại Facebook gần đây đã công khai tố cáo công ty cũ của mình về việc đã coi trọng lợi nhuận hơn sức khỏe và lợi ích của người dùng.
Được biết đây không phải là lần đâu tiên Facebook bị nhân viên cũ bóc phốt thế nhưng với Frances Haugen mức ảnh hưởng đã lớn đến mức nhiều người gọi là cơn đại địa chấn đối với nền tảng mạng xã hội này.
Frances Haugen không phải là một nhân viên bình thường, bà từng quản lý những sản phẩm dùng thuật toán của Facebook, và ngay trước khi nghỉ đã làm việc ở bộ phận chống tin giả cho nền tảng này.
Tối 5/10 theo giờ Việt Nam, bà đứng trước Thượng viện Mỹ, tố cáo sự hời hợt của Facebook trong việc kiểm duyệt nội dung độc hại cho trẻ em, vào thời điểm cơ quan lập pháp này chuẩn bị chỉnh sửa đạo luật bảo vệ trẻ em trên Internet sau hơn 20 năm.
Haugen tốt nghiệp ngành kỹ thuật điện và máy tính tại Đại học Olin và lấy bằng MBA của Harvard, Haugen bắt đầu làm việc cho một số công ty công nghệ từ năm 2006, bao gồm Google, Pinterest và Yelp. Bà chuyên về "quản lý sản phẩm theo thuật toán" và đã làm việc với một số thuật toán xếp hạng tương tự như công cụ tổ chức thông tin trên News Feed của Facebook.
"Làm việc tại 4 công ty công nghệ lớn, vận hành các loại mạng xã hội khác nhau, tôi có thể so sánh, đối chiếu cách mỗi nơi tiếp cận và đối phó với những thách thức riêng biệt", bà viết trong bảng ghi chú chuẩn bị cho phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ.
37 tuổi bà chính thức gia nhập Facebook vào năm 2019 và phụ trách giải quyết các vấn đề liên quan đến dân chủ và thông tin sai lệch. Đây là nội dung mà Facebook cùng các mạng xã hội khác bị chỉ trích rất nhiều trong thời gian qua, đặc biệt xung quanh dịch Covid-19 và bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.
Thất vọng với những gì mà công ty đã làm
Chia sẻ công khai trong chương trình 60 minius của đài CBS, Haugen cho biết Ban đầu, bà làm việc tại nhóm Civic Integrity, với nhiệm vụ chính là thực hiện các nghiên cứu và đưa ra giải pháp để cải thiện Facebook. Tuy nhiên, sau khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ kết thúc, bộ phận này bị giải tán.
Trong khoảng thời gian hơn 2 năm, bà bắt đầu cảm thấy Facebook không thực hiện cam kết về việc các sản phẩm của họ về phục vụ lợi ích công cộng.
"Điều tôi thấy ở Facebook nhiều lần là xung đột lợi ích giữa những gì tốt cho công chúng và những gì tốt cho nền tảng. Hết lần này đến lần khác, công ty chọn cách tối ưu hóa lợi ích của chính mình, chẳng hạn như kiếm nhiều tiền hơn", bà chia sẻ trên 60 Minutes.
Trong tuyên bố trước Thượng viện Mỹ hôm 5/10, Haugen chỉ trích việc Facebook tạo ra một "hệ thống khuếch đại sự chia rẽ, chủ nghĩa cực đoan và phân cực" trên toàn thế giới.
"Facebook đã trở thành công ty trị giá 1 nghìn tỷ USD bằng cách đánh đổi sự an toàn của chúng ta, bao gồm cả sự an toàn của con cái chúng ta. Điều đó không thể chấp nhận được".
Trước khi rời khỏi bà cũng đã sao chép lại một số tài liệu nội bộ của công ty. Haugen cũng đã chia sẻ chia sẻ các tài liệu với WSJ. Hãng thông tấn này đã công bố kết quả một cuộc điều tra gồm nhiều phần, cho thấy Facebook biết rõ vấn đề với các ứng dụng của mình, bao gồm ảnh hưởng xấu của thông tin sai lệch, đặc biệt là tác hại của Instagram đối với các cô gái trẻ.
Wall Street Journal dẫn báo cáo nội bộ từ Instagram rằng 1/3 người dùng là nữ ở tuổi vị thành niên cảm thấy tự ti vì cơ thể hơn sau khi sử dụng mạng xã hội này. Nhiều cô gái tuổi teen nói Instagram khiến họ bị rối loạn lo âu và trầm cảm.
Một báo cáo khác cũng cho thấy trong số những thanh thiếu niên có suy nghĩ tự tử, có 13% người dùng Anh và 6% người dùng Mỹ cho rằng Instagram là nguyên nhân chính.
Bộ phận nghiên cứu của Instagram thuộc sở hữu của Facebook. Trong ba năm qua, các số liệu và bài báo cáo đều chỉ ra mạng xã hội chia sẻ ảnh này gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều người dùng trẻ, đặc biệt là các cô gái trẻ.
Không chỉ tác động đến tinh thần của nữ giới, Instagram cũng khiến nhiều nam giới tuổi teen gặp vấn đề. Trong nghiên cứu về sức khỏe tâm lý năm 2019, chuyên gia của Facebook nhận thấy có 14% thanh niên tại Mỹ cho biết Instagram khiến họ tự ti về bản thân.
Nghiên cứu nội bộ của Facebook cho thấy tác động xấu của Instagram đến tâm lý nữ giới vị thành niên nhưng công ty không công bố.
Ngoài nội dung liên quan đến Instagram, Haugen còn công bố tài liệu nói về quy tắc kiểm duyệt thiên vị giới tinh hoa trên Facebook, cách thuật toán thúc đẩy sự thù địch, bên cạnh việc các băng đảng ma túy, nhóm buôn người có thể sử dụng nền tảng công khai.
